Kæra Krít, taka 2

Eins og fram hefur komið hér á síðunni hef ég tekið miklu ástfóstri við eyjuna Krít og fór þangað fjórum sinnum frá nóvember 2016 til júní 2020, þar af tókst mér einu sinni að fá Ara minn með. Fornleifarnar í Knossos hef ég skoðað í tvígang, í báðum tilfellum þegar fáir voru þar á ferli og tók góðum ráðum og fékk mér leiðsögn, hana Alexöndru í fyrra skiptið sem einkaleiðsögumann, en í seinna skiptið vorum við Ari í öðrum af tveimur, litlum hópum á svæðinu, þeim enskumælandi, en hinn var grískumælandi. Eins og mér finnst nú fallegt að skoða fornleifar þar sem málning fortíðarinnar hefur máðst út, þá er svolítið hressilegt að sjá að á Krít hafa menn ekki hikað við að endurmála hluta þeirra fornminja sem þar eru varðveittar, reyndar er varðveisluaðferðin rakin til Sir Arthur Evans, sem á mestan heiður á endurheimt Knossos að öðrum ólöstuðum fyrir rúmlega einni öld eða svo og hélt þar áfram verki fyrirrennara síns, Minos Kalikairinos, sem sjaldan er getið. Fann skemmtilega grein um málið, af því sagnfræðingurinn í mér vildi fá að vita aðeins meira en hún Alexandra sagði mér, sem var þó heilmargt. 

https://www.khanacademy.org/humanities/ancient-art-civilizations/aegean-art1/minoan/a/conservation-vs-restoration-the-palace-at-knossos-crete

Það er ekkert ósennilegt að ég eigi eftir að blogga meira um Krít og vonandi að fara þangað enn einu sinni (tvisvar ... þrisvar ... ). Til dæmis uppgötvaði ég borgina Chania ekki strax, en dvaldi þar hjá henni Despoinu seinast þegar ég kom við á Krít, í vikunni eftir að ýmsum samkomutakmörkunum var aflétt þar, tímabundið auðvitað. Gamli bærinn er sérlega skemmtilegur og þar er fullt af stórfínum gististöðum, kaffihús á hverji horni og fallega, rómverska höfnin er umvafin ágætis veitingahúsum og skemmtilegu mannlífi, en við moskuna eru alls konar menningarviðburðir tíðir og þeir höfða meira til íbúanna sjálfra, sem leita í götu fyrir ofan hana þegar þeir fara sjálfir út að borða (og drekka). Þangað beindi hún Despoina mér auðvitað, þótt hún væri ekkert að dissa veitingahúsin við höfnina góðu, þar sem sjórinn er svo tær að fiskarnir næstum glápa á móti á túristana sem eiga leið þar hjá. Mér skilst að það geti orðið ansi heitt þarna stundum á sumrin, en ég hef undantekningarlaust verið í mjög þægilegu loftslagi í október/nóvember og maí/júní. Meira seinna, býst ég við :-)

Erindi til Amsterdam

Það má segja það sama um kynni mín af Amsterdam, þar til fyrir þremur árum, og kynni mín af Hamborg áður en ég fluttist þangað blómann úr árinu 2015, þar hafði ég alloft farið um en aldrei stoppað, fyrr en Óli sonur okkar Ara settist þar að snemma árs 2020. Síðan hef ég átt bæði mörg og góð erindi þangað og lært að meta þessa fallegu borg, ekki síst umhverfið í gamla miðbænum þar sem Óli okkar hefur búið nánast frá fyrstu vikum í borginni. Gatan hans er lítil, friðsæl en þó steinsnar frá iðandi mannlífi og skemmtilegum stöðum, söguríkjum og mannlífsauðugum. Út um svefnherbergisgluggann blasir við næsta síki og út um gólfsíðan stofuglubbann sem opna má í góðu veðri, sjást marga alda gömul hús eins og það sem hann býr í og þessi stórfíni, ítalski veitingastaður sem vissi ekki hvort hann væri opinn eða lokaður meðan covid-bylgjan reið yfir. Þarna er kvikmyndatökufólk stundum á ferli, því götumyndin er vel varðveitt og fýsileg til kvikmyndatöku. 

Við höfum verið sæmilega dugleg að skoða list af ýmsu tagi, aðallega á söfnum, enda gnótt tækifæri til þess, siglt bæði í skipulegum ferðum og á eigin vegum á síkjunum og hafnarsvæðinu, þarna er til dæmis sail-inn pítsustaður, ekki ósvipuð sail-inn sjoppunni í Winterhude í Hamborg. Annað sem við höfum gert saman þegar ég hef lítið við í heimsókn, er að fara í einhver af ótal kvikmyndahúsum og því að þakka að stundum er ég búin að sjá kvikmyndir meðan þær eru enn á toppi vinsældanna, jafnvel stundum áður en þær koma heim til Íslands, sem ég hélt að væri liðin tíð. Líka fágætari myndir sem ekki eru á streymisveitum, og þessir leiðangrar hafa leitt okkur út um allt. Nýlega komin úr seinustu heimsókninni til Amsterdam og býst ekki við að fara þangað aftur fyrr en í júní þegar ég fer á vatnslitanámskeið (aftur hjá Alvaro Castagnet). Hef ekki verið mikið í útimálun í borginni enn, nema auðvitað á útikaffihúsum, þar sem ég tek gjarna upp blokkina mína og ferðasettið. 

Áður en ég hætti (seinast) á eftirlaunum og fór að vinna venjulega vinnudaga rápaði ég út um alla borg meðan Óli var að vinna og fannst ég sífellt vera að finna nýjar og nýjar slóðir og gera nýjar uppgötvanir. Hlakka til að halda því áfram næst þegar ég fer á eftirlaun. 

Lucian Freud - hendurnar og ættingjarnir - og pínulítið lærastutt

Spánarferðin mín fyrr í mánuðinum ætlar að verða mér minnisstæð í meira lagi. Vegna beina flugsins til Madrid og ódrepandi áhuga ferðafélaga míns, Ragnars Hólm, á borginni fögru var Madrid fyrri áfangastaður okkar í ferðinni og sömuleiðis lokastopp. Ég reyndar breytti minni ferðaáætlun staðráðin í að taka enga sjansa vegna yfirvofandi (og skömmu síðar aflýstra) verkfalla, verkbanna og yfirvinnubanns sem einkum tók til flugvallarstarfsmanna. Til Córdoba ætlaði ég hvað sem tautaði og raulaði. Fór því fyrst og tímanlega til sonarins í Amsterdam í leiðinni og náði meira að segja afmælinu hans þar. Madrid var líka skemmtileg, þangað hafði ég ekki komið síðan við mamma gerðum þar stuttan stans haustið 1959. Þá fór ég í mína fyrstu flugferð, frá Malaga til Madrid. Gerðum stuttan stans í hrikalegum hausthita, sáum magnaða spánska dansa og ein áhorfenda á þeirri sýningu (þetta var um miðjan dag, sem eftir á að hyggja hljómar ekki rétt) fékk sólsting svo uppi varð fótur og fit, og mamma var áhyggjufull yfir því að ég hefði fengið snert af hinu sama, þrátt fyrir að ég ætti glæsilegan stráhatt. Kannski var hann niðurpakkaður í tösku. Svo tókum við lestina til Parísar og hittum þar Ólaf, sem ég hafði þá þegar valið sem þriðja eiginmann mömmu, en hann var nýkominn frá okkur eftir mánaðardvöl í Andalúsíunni góðu. 

Og svo var ég aftur komin til Madridar. Í þetta sinn ákvað ég að fara mér ekki of geyst, fyrir utan bráðnauðsynleg ferðatöskukaup, eftir að mín, sem var full af litum, penslum, trönum og fleiru, varð óökufær, og smá eltinbgaleik við Bodysjoppur bæjarins lét ég mér duga að fara á tvö söfn, Thyssen og Reina Sofia, því nú skyldi Gurenica skoðuð, og það var líka gert. Á Thyssen er nú merkileg yfirlitssýning á verkum Lucian Freud, listamanns sem lengi hefur verið í miklum metum hjá mér. Hann málaði einmitt myndir af Thyssen þessum, 1981 og 1985. Þrátt fyrir það var það ekki fyrr en á þessari sýningu að ég gerði þá uppgötvun að fara að skoða sérstaklega hendurnar á fólkinu sem hann málaði. Ferðaðist milli stórbrotinna handa um alla sýninguna en missti ekki af myndunum í heild, nei, nei, alls ekki. En þessar hendur!

https://www.newyorker.com/magazine/2021/02/08/lucian-freud-and-the-truth-of-the-body

Við ferðafélagarnir vorum eitthvað að spjalla um ætterni Lucians, sem var barnabarn Sigmundar Freud og flutti með fjölskyldunni fyrir seinna stríð til London. Hann var fæddur 1933 og allt í einu rann það upp fyrir mér að líklega hefur Gagga Lund frænka mín þekkt hann sem barn, en hún þekkti alla fjölskyldu Sigmundar Freud vel á Lundúnarárum sínum.

Og svo mundi ég líka eftir alveg stórmerkilegu erindi Sophiu Freud, sem fædd var 1924, annars barnabarns Sigmundar, sem ég heyrði á alþjóðlegri draumaráðstefnu sem ég sótti sem blaðamaður í London 1989, hundkvefuð eins og núna. Sophie er nýlega látin í hárri elli, en hún var sálfélagsfræðingur þekkt meðal annars fyrir gagnrýna greiningu á sálgreiningarkenningum afa síns. Einhvern veginn skreppur heimurinn svolítið saman í svona tilfellum. Þrátt fyrir hundkvefið fannst mér gaman að hlusta á Sophie á sínum tíma, draumar voru auðvitað viðfang ráðstefnunnar sem við vorum á og afinn eyddi miklu púðri í þá. Það var sterkur feminiskur tónn í erindi Sophie, sem höfðaði mikið til mín. Og ég ætla að treysta því að Gagga frænka hafi þekkt hana líka á unglingsárum Sophie, það væri alla vega gaman. Nógu skemmtileg var hún við mig þegar ég man fyrst almennilega eftir henni en það var í Álfheimunum hjá pabba og Dolindu konu hans, og Gagga hafði sko kappnógan tíma til að spjalla við unglinginn mig, en það var einmitt í einni af nokkrum fermingarveislum sem mér áskotnuðust fermingarárið mitt. Eina sem setti mig aðeins út af laginu var þegar hún spurði mig á fínustu íslensku hvort ég væri lærastutt, hmmm, þar til ég mundi að stuttir kjólar eins og þá voru í tísku hétu á dönsku: lårkort. Þann vísdóm hafði ég sem betur fer tekið inn gegnum tímaritið Vi unge.

Heimurinn er lítill og samt svo stór. 

https://www.washingtonpost.com/obituaries/2022/06/07/sophie-freud-granddaughter-psychoanalysis-dead/

Aratunga á Rarotonga

Eyjan Rarotonga í Cook-eyjaklasanum í Suður-Kyrrahafi er alveg klárlega sérstakasti staðurinn sem ég hef komið til. Í heimsferðinni okkar mömmu 1989 á heimleið frá frá Nýja-Sjálandi, þar sem við heimsóttum Möggu frænku, gátum við valið hvort við stoppuðum þar í ca 40 mínútur eða viku. Svo tíðar voru ferðirnar þangað. Við völdum vikuna og sáum ekki eftir því, þótt við höfum ekki beinlínis lent þar í sólarferð, skúrir flesta daga nema þann fyrsta og þægilegur hiti kringum 30 gráðurnar. Sjórinn alveg yndislega mátulegur. 

Þetta var einn þriggja áfangastaða á litlum eyjum í Suður-Kyrrahafi, lengsta stoppið og skemmtilegasta umhverfið. Eyjan er eiginlega bara eitt, frekar lítið fjall og smá láglendi í kring, um það liggur hringvegurinn sem er 33 km á lengd og þar fara allir sinna ferða á skellinöðrum, eða gerðu það þegar við vorum þar. Ég leigði eina slíka, en til að fá að nota hana þurfti ég að kaupa mér ökuskírteini, sem ég gerði auðvitað. Snattaði eftir nauðþurftum og fannst ég vera orðin heimamanneskja. 

Okkur hafði verið sagt að það væri tvennt sem við ættum að gera, fá okkur ökuskírteini og fara í kirkju. Ekkert sérlega kirkjuræknar en þar sem það var einmitt kirkja við hliðina á gististaðnum okkar, The Edgewater Resort and Spa, gerðum við það á sunnudeginum. Komum reyndar og fórum á þriðjudegi (en lentum á Tahiti á mánudeginum á undan brottförinni frá Raró, og hefðum verið gistingarlaus síðari aðfaranótt þriðjudags ef ég hefði ekki fattað að við vorum að fara yfir daglínuna). 

Kirkjan var fín og messan frjálsleg, konurnar mættu í sínu fínasta pússi með blómahattana sína, en það var eitt af því sem við áttum að taka eftir. Presturinn sagðist vera launaður eftir því sem honum gengi að halda uppi heilbrigðu unglingastarfi, ekki verra en hvað annað. 

Trúboðarnir sem komu til Raró voru frjálslegri en margir þeirra sem fóru um nágrannaeyjar og voru með sama hátt og Þorkell Ljósvetningagoði, fólki var áfram heimilt að blóta í laumi, í þessu tilfelli var það að dansa sína heiðnu dansa, en hvergi í Suður-Kyrrahafi þykir dansmenntin betri. Þrátt fyrir dálítinn skort á samanburði get ég alveg staðfest það. Á Fiji voru það karlar sem sáu um dagsinn og hann alls ólíkur þessum, líka góður en bara ekki eins góður. 

Hvorug okkar mömmu er gefin fyrir skordýr, en einhvern veginn lifuðum við þessa viku stórra skordýra af. Ég taldi mig vera lífvörð mömmu gagnvart kóngulóm, en þegar risastór kakkalakki flaug á mig undan símanum fyrsta kvöldið dró ég rúmið út á gólf og öll lök kyrfilega upp. Fljúgandi kakkalakkar, já! Og það sem meira er, þegar þeir fljúga þykir það, samkvæmt þjóðtrú Cook-eyjaskeggja, vita á rigningu, en daginn eftir fór einmitt að rigna. 

Í höfuðborginni, Avarua, rakst ég á nokkurs konar ,,Aratungu" og mamma smellti auðvitað af mér mynd sem ég gat sýnt Ara mínum þegar heim var komið. Ekki var það nú verra. 

Við sem höfum ferðast og lesið bækur þurfum aldrei að láta okkur leiðast, meira að segja ekki á síð-pestardögum, alltaf gott að grípa næstu minningu og stundum líka að setja hana á blogg. 

 

Minningar frá Andalúsíu

Nýkomin frá Andalúsíu og kynntist enn nýrri borg og nýrri hlið á þessum indæla hluta Spánar. Í þetta sinn Córdoba og lítillega nágrenninu.  

Kynni mín af Andalúsíu ná langt aftur, hef eflaust verið eina sex ára barnið árið 1959 sem sigldi með saltfiskdalli frá Keflavík til Gíbraltar snemma árs til hálfs árs dvalar í Andalúsíu með mömmu sinni og ömmu. Við tókum á leigu tvö lítil raðhús í Torremolinos og þar með fjölgaði útlendingunum þar í bæ um meira en helming, en á pensjónatinu niðri í bæ bjó Ameríkani og í stærsta raðhúsinu við hliðina á húsinu okkar mömmu bjó þýskur rithöfundur. Í hans garði var lítil sundlaug og hann varaði okkur við að styggja hermenn og lögreglu enda var þetta á Franco-tímanum. Það var ekki fyrr en um haustið þegar við vorum að fara að farið var að byggja hótel og undirbúa þann mikla ferðaiðnaði sem hefur einkennt bæinn æ síðan. Ég eignaðist góða vinkonu, Carmen, sem var nokkrum árum eldri en ég og undi hag mínum vel í þessum litla bæ, ströndin á daginn og prófaði að fara á bak á asnanum á vegamótunum (við bjuggum ,,hinu megin við asnann").

Þótt bærinn okkar væri góður fannst mér enn meira gaman þegar við fórum til Malaga, en það gerðum við af og til. Mest spennandi fannst mér að fara á nautaat, en mamma las Andrésblöðin sem voru ætluð mér meðan á leiknum stóð. Hátindur dvalarinnar var hins vegar þegar við fórum til Granada og skoðuðum Alhambra-höllina fallegu og alla garðana. Mér fannst þessi minnisvarði um máratímann alveg stórkostlegur og yfir höfuð spennandi að heyra um þetta sérstaka ríki máranna á Pyreneuskaganum. 

Síðan hef ég nokkuð oft komið til Spánar, en ekki aftur til Andalúsíu fyrr en við Ari fórum til Sevilla síðla árs 2015. Það var verulega skemmtileg ferð og við skoðuðum allt sem við gátum á þessum 4-5 dögum sem ferðin varði. Þremur árum síðar skrapp ég í skottúr til Torremolinos og Malaga, en hélt þá aðallega til norðar á Spáni. Stóðst ekki mátið að skjótast og það var virkilega gaman, ekki margt en þó ekki ekkert sem ég þekkti frá fyrri tíð. Malaga hefur ekki breyst neitt rosalega, ég sá meira að segja hvar við höfuðum farið á nautaatið forðum, og turninn í Torremolinos stendur enn og gamla aðalgatan er (rétt) þekkjanleg. 

Þegar ljóst var að ég væri á leið til Córdoba á stóra vatnslitasýningu og -hátíð núna í þessum mánuði var ég yfir mig spennt að sjá þessa borg sem virtist ekki síðra minnismerki um máramenninguna en Granada. Það reyndist rétt vera og ég verð áreiðanlega í vikur eða mánuði að vinna úr öllum þeim áhrifum sem ég tók inn á tæpri viku í þessari sögufrægu menningarborg. Sýningin sjálf var haldin í Palacio de la Merced, sem er að stofni til frá því snemma á 13. öld en hefur tekið miklum breytingum og er núverandi bygging talin frá 1752. 

Við fórum meðal annars á merkilegt fornleifasvæði, Medina Azahara, þar sem verið er að grafa upp stjórnsýsluborgina frá 10. öld, rétt utan við Córdoba. Saga máranna í Córdoba nær aftur til 711 og ríki þeirra emíra og kalífadæmi er eldra en það sem síðar reis í Granada. Annars á ég gríðarlega margt eftir ólesið um þessa merkilegu sögu og eins og svo oft þegar ég kem á merkilegar söguslóðir, þá bæti ég smátt og smátt í sarpinn og tengi við eigin myndir og minningar.

Það var líka gaman að skoða moskuna stóru sem breytt hefur verið í dómkirkju, að mér skilst einstök endurnýting, þótt mér finnist einhvern veginn að það hljóti að finnast fleiri dæmi. Þarf að fara að lesa skrif Örnólfs Árnasonar betur um Andalúsíu, með þessa nýju upplifun í farteskinu, og svo ótal margt fleira.

Einu sinni sagnfræðingur, ávallt sagnfræðingur, því sagan er svo stór og sagnfræðin sem kennd er bara brotabrotabrot af öllu því sem hægt er að kynna sér.   

 

Á leið á alþjóðlega vatnslitasýningu í Córdoba á Spáni í næstu viku

Í dag legg ég upp í ferðalag sem ég hef hlakkað talsvert til að fara í. Leiðin liggur til Córdoba á Spáni með stuttri viðkomu í Madrid og ögn lengri í Amsterdam að heilsa upp á son minn sem hefur verið búsettur þar síðastliðin þrjú ár, en svo vill til að hann á afmæli á laugardaginn. 

Þegar auglýst var á FB-síðu Vatnslitafélagsins eftir umsóknum í þátttöku í þessari sýningu, þá fannst ég mér einmitt eiga réttu myndina á sýninguna. Það reyndist rétt vera, því hún var tekin inn og hana sendi ég á undan mér fyrir margt löngu (eins gott að hún hafi skilað sér). 

Þetta er heil hátíð, stendur í næstu viku og að minnsta kosti þrír leiðangrar í útimálun með fólk alls staðar að úr heiminum. Spáin hvort góð né vond, ennþá. 

Mun láta í mér heyra hér um þetta ævintýri, ef tími vinnst til. Þangað til, myndband af því sem framundan er.

 

Alþjóðlega vatnslitasýningin í Córdoba

Danskir skemmtistaðir, Le Carrousel og ,,pigtrådsmusik"

Þegar ég var unglingur langaði mig lifandis ósköp til London. Það var ,,borgin" og mig dreymdi um að dressa mig upp í Carnaby Street og Chelsea og sjá allar stórkostlegu hljómsveitirnar, Bítlana, Rolling Stones og allar hinar. Fyrsta sumarið sem ég fékk vinnu allt sumarið var þegar ég vann í prentsmiðju fimmtán ára gömul, 1967, í grámynstruðu ullarpilsi og nælonsokkum, því það var dress-code fyrir þann vinnustað, værir þú kvenkyns. Mér var ætlað að leysa af miðaldra konu sem auk þess að sortera hausverkjavekjandi sjálfkalkerandi kvittanir eldaði ofan í mennina. Á fjórða degi var ákveðið að þeir borðuðu á Aski. Þá hafði ég hitað ýsuna við lágan hita ósaltaða og saltað saltfiskinn hressilega daginn eftir. Samt var bara leiðinlegt. Um haustið stakk mamma uppá að ég skryppi í utanferð áður en skólinn byrjaði og ég færi í landspróf. Skoðaði möguleika á ferð til London, en hún kostaði átta þúsund kall en ferð með Gullfossi til Leith og Kaupmannahafnar, fullu fæði og sex daga stoppi í Kaupmannahöfn (búið um borð) bara fimm þúsund kall.

Fimmtán ára pjakkur í prentsmiðju var ekki hálaunamanneskja svo ég fór til Kaupmannahafnar. Kynntist dóttur háseta um borð, ári eldri en ég, og sú kunni á djammið. Tívolí á daginn og á kvöldin fórum við á Le Carrousel við Axeltorv, rosalegan dans- og tónleikastað til klukkan fjögur, þá var haldið á leiðindastaðinn Exalon með dinnertónlist til fimm og loks á Jomfruburet sem alltaf virtist opið. Á Le Carrousel var sannkölluð 1967 stemning, ,,summer of love" náði til Kaupmannahafnar, en hinir staðirnir voru hrikalega ,,slísí" með kófdrukknu harðfullorðnu fólki, sumir eflaust komnir yfir þrítugt ef ekki fertugt. Ógeðslegir en við einhvern veginn komumst hjá öllu ógeði. Þetta var þegar ég kynnist  hugtakinu ,,pigtrådsmusik"/gaddavír sem sagt, en það var miklu meira af svífandi sækadelik tónlist þarna þetta haust. 

Hér er dásamleg upprifjun á dansstöðum Kaupmannahafnar á þessum tíma, og ég kannast við ótal margt: http://www.cykelkurt.com/musik/60-erne/spillesteder.html

Ég var samt farin að halda að mig hefði dreymt þennan stað, Le Carrousel, þótt ég hafi reyndar fundið hann aftur fyrir allmörgum árum í dulargervi risabíóhúss, sem hefur víst verið helsta hlutverk þessarar byggingar í liðlega hundrað ára sögu hennar. Og af því að ég er að fara í árshátíðarferð til Kaupmannahafnar í maí, þá hvarflaði andartak að mér að við værum að fara í rétt hús, en nei, það er næst eða næstnæst við, sjálfur Circus Schumann, sem ég fór í með mömmu þegar ég var sjö ára. Le Carrousel var vafin dýrðarljóma í mínum augum og þarna var allra besta tónlistin, sækadelic, bítlaleg og rokk af bestu gæðum. Þrátt fyrir lítið svið komu þangað margar helstu hljómsveitir ástarsumarsins og áranna í kring. Kaupmannahöfn var fínn staður fyrir bráðungar djammstelpur í stuttum pilsum sem vildu aðallega dansa og drukku ekki einu sinni áfengi, þá voru hipparnir bara á Nikolais Plads og við vorum hálf hræddar við þá á þessum tíma (Kristjanía varð til fyrr en 1971).

Flestir sem sóttu Le Carrousel þetta haustið voru á okkar aldri eða lítið eldri og voru eins og við bara að dansa og njóta þess að vera til. Hér að neðan set ég afrekaskrána (listamennina sem skemmtu þarna, smellið á myndina og þá er hún skarpari, vel þessi virði) en skelli líka inn smálegu af myndum sem ég hef fundið frá þessum dýrðarstað (sú skarpasta reyndar frá því nokkrum árum fyrr). Kaupmannahöfn er líklega sá staður þar sem ég hef átt hvað skemmtilegustu djammstundirnar, allt til tímans hjá Betware, sem er á þessari öld, en samt ... það var alltaf London. 

Í silfurbrúðkaupsferð til Egyptalands

Ein af eftirminnilegri ferðum sem ég hef farið í var silfurbrúðkaupsferðin okkar Ara til Hurghada í Egyptalandi snemmsumars 2005. Ferðin var stutt, bara vika, en alveg ógleymanleg og við vorum harðákveðin að skoða meira af þessari merkilegu menningu og umhverfi síðar. Það hefur dregist af ýmsum ástæðum. En ekkert getur skyggt á þá stórkostlegu upplifun sem þessi ferð var okkur Ara mínum, silfurbrúðkaupsferðinni sjálfri. 

Tímasetningar

Tímasetning ferðarinnar var líka forvitnileg. Við fórum nefnilega með danskri ferðaskrifstofu sem bauð upp á alveg ótrúlega hagstætt verð til Hurghada á þessum tíma. Í júní var það allt í lagi. Þann 30. september sama ár og æ síðan hefði það verið argasta óráð að fara með danskri ferðaskrifstofu til Egyptalands. Man einhver eftir Múhameðsmyndunum í Jyllandsposten? Alla vega ég. Þið sem ekki munið, hér er stutt en skýr samantekt.

Um myndir Jyllandsposten af Múhameð

Fleira var merkilegt við tímasetningu ferðarinnar. Við höfðum ekki mikið svigrúm fyrir frí á þessum árstíma og þar að auki var ég í fyrsta sinn í fimm ár ekki frjáls að taka frí sem ég bað um með góðum fyrirvara á þeim tíma sem mér hentaði. Vanþekking á tímaáætlunum (sem fara alltaf úr skorðum) og þörf til að sýna smá vald af hálfu annars ágæts samstarfsmanns olli því að ferðin var farin tveimur vikum ,,of seint". Hún var sem sagt ekki farin kringum silfurbrúðkaupið heldur tveimur vikum síðar og þá var líka hitinn í Egyptalandi var orðinn helst til mikill. Verstur var hann í Dal Konunganna um 45 stig.

Heppilega fáfróð í náttúrufræði

Við vorum á ágætu hóteli í útjaðri Hurghata og herbergið okkar var rétt við ströndina, yfir einn stíg að ganga beint í sandinn og í 10-20 metra fjarlægð var hið heiðbláa Rauðahaf. Einhverjar hvítar skellur voru í sandinum og enn fleiri í sjónum. Ég, sem er frekar mikil skræfa að eðlisfari, gekk hiklaust út í ylvolgan sjóinn og þessar skrýtnu skellur flutu allt um kring. Fáfræði mín sparaði mér miklar krókaleiðir, þetta voru skaðbrennandi marglyttur, en einhvern veginn slapp ég. Við busluðum eitthvað þarna í góða veðrinu og fórum líka um á hjólabát, sem var bráðskemmtilegt, framhjá í fjarska sigldu farskip og allt var mjög fallegt, en augljóslega tókum við myndavélina ekki með út á strönd, því engar finn ég myndirnar af þessum yndislega umhverfi, bara blómatrjánum nær aðalbyggingunni. Og þau eru keimlík alls staðar. 

Til Luxor í lögreglufylgd

Þar sem ferðin var ekki löng gafst okkur ekki færi á að fara til Kaíró í þessari ferð, en Lúxor var innan seilingar. Hann Núbí í búðinni í götunni okkar kom okkur í mjög fína ferð þangað með egypskri ferðaskrifstofu og alveg skínandi góðum innlendum leiðsögumanni, fornleifafræðingi sem stefndi á að taka við stjórnartaumunum í Egyptalandi með tíð og tíma, því miður er hann ekki búinn að láta verða af því. Við lögðum af stað um sex-leytið um morguninn og á tilteknum stað söfnuðust saman 15-20 rútur sem fórum í kyrfilegri lögreglufylgd, löggan fremst og aftast með blikkljósum og látum og rúturnar næst þeim skiptust á að víxla akreinum til að blokkera möguleika annarra til að komast framhjá löggunni og inn í röðina. Þetta var hálfgerð Nesjavallaleið yfir berangur lengst af (3-4 tíma ferð hvora leið) en allt í einu opnaðist fyrir okkur sýn yfir Nílardalinn iðjagrænan.

 

Karnak, Dalur konunganna og sigling á Níl

Við skoðuðum Karnak fyrir hádegi og vorum alveg heilluð, en síðdegis var haldið í Dal drottninganna og Dal konunganna, og við ásamt einum Norðmanni völdum seinni dalinn, af því orðrómur var á kreiki um að honum yrði brátt lokað. Held að enn hafi ekki orðið af því. Flestir fóru í Dal drottninganna og þangað langar mig líka. Þrátt fyrir hrikalegan hita var sú ferð ofan í grafir og út um allt gríðarlega spennandi. Á eftir fórum við í siglingu á Níl, stutta, út í eyju þarna skammt undan, en það var ekki hægt annað en að prófa að sigla svolítið á Níl. Sama fyrirkomulag og lögreglufylgd var á bakaleiðinni og við komum örþreytt en rosalega ánægð úr ferðinni eftir 17 tíma úthald, staðráðin í að láta þetta ekki verða síðustu ferðina til Egyptalands. Síðan eru bráðum 18 ár og ýmislegt hefur gerst. En hver veit?

Með útþrá í blóðinu

Líklega hef ég alltaf haft mikla útþrá. Man eftir ótal atriðum úr æsku þar sem nöfn framandi landa, ólíkir siðir og umhverfi heilluðu mig. Þegar pabbi var að grínast í mér og sagði: Ung var ég gefin Njáli, eins og kellingin sagði! þá velti ég því bara fyrir mér hvaða Ungverji þetta væri. Játa það fúslega að ég lá í 1001 nótt en ekki Þjóðsögum Jóns Árnasonar þegar ég var lítil. Og ævintýralegi tölu-kassinn hennar mömmu innihélt snúar tölur sem voru magadansmeyjar, gylltar, mynstraðar voru herirnir og svo framvegis. Leggur og skel, afsakið! 

Útþráin liggur í ættum, ég fullyrði það. Ömmur mínar og afar ferðuðust ótrúlega mikið á fyrri hluta síðustu aldar og höfðu krakkana stundum með. Móðuramma og systur hennar áttu líklega metið, ekki bara að amma héldi sjötugsafmælið sitt í Amman í Jórdaníu og ekki í skipulagðri ferð frá Íslandi frekar en venjulega, heldur flakkaði hún víða um og hefði verið liðtæk á netinu, hefði hún lifað nógu lengi. Þess í stað fór hún út á Kastrup og keypti miða út í bláinn á síðustu stundu. Tvær systur hennar settust að á Nýja-Sjálandi og bjuggu þar áratugum saman en tvær ,,bara" í Danmörku. Það er varla tilviljun að fyrsta utanferðin mín var með mömmu og ömmu, önnur ekkja, hin nýskilin (við pabba), leiðin lá til Suður-Spánar sem þá var ekki túristabæli, og þar áttum við gott hálft ár. 

Nokkur ferðalög mín eru minnisstæðari en önnur, hálfa árið á Spáni, sex-sjö ára, Englandsdvöl átján ára (líka hálft ár) og svo nokkrar styttri ferðir frá viku og upp í fimm vikur. Egyptaland, Kamerún, Kúba, Sikiley, allt staðir sem kannski bjóða bara upp á eina ferð á hvern stað. Í Evrópu hef ég sótt svolítið oft austur á bóginn, slavneska menningin heillar mig, suðrænn hiti fer vel með löngu brotið bak og svo er ég enn að kynnast nýjum stöðum. Norður-Ameríka kom mér á óvart en Bandaríkin heimsótti ég ekki fyrr en 1991 fyrst, og æ síðan kemur í hugann það sem Beta föðursystir mín sagði: Hvernig er Ameríka? Hvað viltu? 

Hnattferð með mömmu 1989 (5 vikur) um þrjú Asíulönd á leiðinni til Möggu frænku á Nýja-Sjálandi og um þrjár Suðurhafseyjar á bakaleiðinni. Nokkrum árum síðar Ástralía og aftur til Möggu frænku.

En í covid hugsaði ég: Og hvað svo ef ferðalög leggjast af? Þá á ég alltaf myndir og minningar. Skrapp svo nokkra túra í covid-pásum, en það er önnur saga. 

Sumir í tengdafjölskyldunni hafa slegið mig eftirminnilega út í ferðalögum út um allan heim, mesta furða hvað börnin okkar Ara míns hafa mikið jafnaðargeð. 

Myndirnar eru allar úr fjölskyldualbúminu, ekki ferðabæklingum. 

Eiga ekki margir ,,sína" útgáfu af Englandi?

Íslendingar hafa löngum ferðast til Englands og Skotlands en það sem mér finnst skemmtilegt er hversu ólík upplifun landið er eftir því við hvern er talað. Þar, eins og annars staðar, finnst mér mest gaman að hverfa inn í mannfjöldann í stærri sem smærri borgum, hoppa upp í lest á einhvern nýjan eða gamalkunnan stað eða jafnvel að fara út í sveit. Sveitirnar í Englandi er óneitanlega friðsælar á svipinn og fallegar á rólyndislegan hátt. Skosku hálöndin Íslandslegri, þar til næsti kastali birtist. Ég hef farið í reiðtúr á hræðilega höstum og hávöxnum hesti um skógana í grennd við Aberdeen og spilað golf á 2-3 stöðum í Suður-Englandi. Seinni árin hef ég sótt svolítið í leikhús í London, en eftir að ég kláraði fermingarpeningana mína á Sauchiehall Street í Glasgow hef ég lítið stundað búðaráp í Englandi, kannski helst kíkt á einn og einn markað, eða einfaldlega í ákveðna búð til að kaupa eitthvað alveg fyrirfram ákveðið. 

London er mikil uppáhaldsborg hjá mér, alltaf að fiska upp ný og áhugaverð hverfi þar. Og listasöfnin rokka. Suðurströndina þekki ég býsna vel og svæðið kringum Bristol, frá því foreldrar mínir bjuggu á svæðinu og líka þegar ég fór sem blaðamaður í bíltúr í nokkra daga um Suðvesturhluta Englands. Háskólaborgirnar Oxford og Cambridge hef ég á upphaldslista en líka margar aðrar fallegar borgir og svo tók ég kúrs í háskólanum í Lancaster og þá kíkti ég á Liverpool og Blackpool í leiðinni, í janúarkuldanum. Reyni alltaf, ef ég stoppa eitthvað í Englandi, að fara eitthvað á nýjar slóðir.

Í haust kíkti ég í fyrsta sinn á Norwich (besta veðurspáin þann daginn) og varð ekki fyrir vonbrigðum. Á líka vini sem hafa farið í siglingar um árnar í Englandi, gönguferðir á víkingaslóðir í Skotlandi og á eyjunum, búið á Hjaltlandi, í hjarta London eða útborgunum, já bara út um allt. England er svo margt og nú þegar fólk er búið að hrista úr sér Brexit óttann (verð ekki vör við vesen við að ferðast þangað) þá heldur það eflaust áfram að sækja til þessa skemmtileg lands.