Lucian Freud - hendurnar og ættingjarnir - og pínulítið lærastutt

Spánarferðin mín fyrr í mánuðinum ætlar að verða mér minnisstæð í meira lagi. Vegna beina flugsins til Madrid og ódrepandi áhuga ferðafélaga míns, Ragnars Hólm, á borginni fögru var Madrid fyrri áfangastaður okkar í ferðinni og sömuleiðis lokastopp. Ég reyndar breytti minni ferðaáætlun staðráðin í að taka enga sjansa vegna yfirvofandi (og skömmu síðar aflýstra) verkfalla, verkbanna og yfirvinnubanns sem einkum tók til flugvallarstarfsmanna. Til Córdoba ætlaði ég hvað sem tautaði og raulaði. Fór því fyrst og tímanlega til sonarins í Amsterdam í leiðinni og náði meira að segja afmælinu hans þar. Madrid var líka skemmtileg, þangað hafði ég ekki komið síðan við mamma gerðum þar stuttan stans haustið 1959. Þá fór ég í mína fyrstu flugferð, frá Malaga til Madrid. Gerðum stuttan stans í hrikalegum hausthita, sáum magnaða spánska dansa og ein áhorfenda á þeirri sýningu (þetta var um miðjan dag, sem eftir á að hyggja hljómar ekki rétt) fékk sólsting svo uppi varð fótur og fit, og mamma var áhyggjufull yfir því að ég hefði fengið snert af hinu sama, þrátt fyrir að ég ætti glæsilegan stráhatt. Kannski var hann niðurpakkaður í tösku. Svo tókum við lestina til Parísar og hittum þar Ólaf, sem ég hafði þá þegar valið sem þriðja eiginmann mömmu, en hann var nýkominn frá okkur eftir mánaðardvöl í Andalúsíunni góðu. 

Og svo var ég aftur komin til Madridar. Í þetta sinn ákvað ég að fara mér ekki of geyst, fyrir utan bráðnauðsynleg ferðatöskukaup, eftir að mín, sem var full af litum, penslum, trönum og fleiru, varð óökufær, og smá eltinbgaleik við Bodysjoppur bæjarins lét ég mér duga að fara á tvö söfn, Thyssen og Reina Sofia, því nú skyldi Gurenica skoðuð, og það var líka gert. Á Thyssen er nú merkileg yfirlitssýning á verkum Lucian Freud, listamanns sem lengi hefur verið í miklum metum hjá mér. Hann málaði einmitt myndir af Thyssen þessum, 1981 og 1985. Þrátt fyrir það var það ekki fyrr en á þessari sýningu að ég gerði þá uppgötvun að fara að skoða sérstaklega hendurnar á fólkinu sem hann málaði. Ferðaðist milli stórbrotinna handa um alla sýninguna en missti ekki af myndunum í heild, nei, nei, alls ekki. En þessar hendur!

https://www.newyorker.com/magazine/2021/02/08/lucian-freud-and-the-truth-of-the-body

Við ferðafélagarnir vorum eitthvað að spjalla um ætterni Lucians, sem var barnabarn Sigmundar Freud og flutti með fjölskyldunni fyrir seinna stríð til London. Hann var fæddur 1933 og allt í einu rann það upp fyrir mér að líklega hefur Gagga Lund frænka mín þekkt hann sem barn, en hún þekkti alla fjölskyldu Sigmundar Freud vel á Lundúnarárum sínum.

Og svo mundi ég líka eftir alveg stórmerkilegu erindi Sophiu Freud, sem fædd var 1924, annars barnabarns Sigmundar, sem ég heyrði á alþjóðlegri draumaráðstefnu sem ég sótti sem blaðamaður í London 1989, hundkvefuð eins og núna. Sophie er nýlega látin í hárri elli, en hún var sálfélagsfræðingur þekkt meðal annars fyrir gagnrýna greiningu á sálgreiningarkenningum afa síns. Einhvern veginn skreppur heimurinn svolítið saman í svona tilfellum. Þrátt fyrir hundkvefið fannst mér gaman að hlusta á Sophie á sínum tíma, draumar voru auðvitað viðfang ráðstefnunnar sem við vorum á og afinn eyddi miklu púðri í þá. Það var sterkur feminiskur tónn í erindi Sophie, sem höfðaði mikið til mín. Og ég ætla að treysta því að Gagga frænka hafi þekkt hana líka á unglingsárum Sophie, það væri alla vega gaman. Nógu skemmtileg var hún við mig þegar ég man fyrst almennilega eftir henni en það var í Álfheimunum hjá pabba og Dolindu konu hans, og Gagga hafði sko kappnógan tíma til að spjalla við unglinginn mig, en það var einmitt í einni af nokkrum fermingarveislum sem mér áskotnuðust fermingarárið mitt. Eina sem setti mig aðeins út af laginu var þegar hún spurði mig á fínustu íslensku hvort ég væri lærastutt, hmmm, þar til ég mundi að stuttir kjólar eins og þá voru í tísku hétu á dönsku: lårkort. Þann vísdóm hafði ég sem betur fer tekið inn gegnum tímaritið Vi unge.

Heimurinn er lítill og samt svo stór. 

https://www.washingtonpost.com/obituaries/2022/06/07/sophie-freud-granddaughter-psychoanalysis-dead/