Minningar frá Andalúsíu

Nýkomin frá Andalúsíu og kynntist enn nýrri borg og nýrri hlið á þessum indæla hluta Spánar. Í þetta sinn Córdoba og lítillega nágrenninu.  

Kynni mín af Andalúsíu ná langt aftur, hef eflaust verið eina sex ára barnið árið 1959 sem sigldi með saltfiskdalli frá Keflavík til Gíbraltar snemma árs til hálfs árs dvalar í Andalúsíu með mömmu sinni og ömmu. Við tókum á leigu tvö lítil raðhús í Torremolinos og þar með fjölgaði útlendingunum þar í bæ um meira en helming, en á pensjónatinu niðri í bæ bjó Ameríkani og í stærsta raðhúsinu við hliðina á húsinu okkar mömmu bjó þýskur rithöfundur. Í hans garði var lítil sundlaug og hann varaði okkur við að styggja hermenn og lögreglu enda var þetta á Franco-tímanum. Það var ekki fyrr en um haustið þegar við vorum að fara að farið var að byggja hótel og undirbúa þann mikla ferðaiðnaði sem hefur einkennt bæinn æ síðan. Ég eignaðist góða vinkonu, Carmen, sem var nokkrum árum eldri en ég og undi hag mínum vel í þessum litla bæ, ströndin á daginn og prófaði að fara á bak á asnanum á vegamótunum (við bjuggum ,,hinu megin við asnann").

Þótt bærinn okkar væri góður fannst mér enn meira gaman þegar við fórum til Malaga, en það gerðum við af og til. Mest spennandi fannst mér að fara á nautaat, en mamma las Andrésblöðin sem voru ætluð mér meðan á leiknum stóð. Hátindur dvalarinnar var hins vegar þegar við fórum til Granada og skoðuðum Alhambra-höllina fallegu og alla garðana. Mér fannst þessi minnisvarði um máratímann alveg stórkostlegur og yfir höfuð spennandi að heyra um þetta sérstaka ríki máranna á Pyreneuskaganum. 

Síðan hef ég nokkuð oft komið til Spánar, en ekki aftur til Andalúsíu fyrr en við Ari fórum til Sevilla síðla árs 2015. Það var verulega skemmtileg ferð og við skoðuðum allt sem við gátum á þessum 4-5 dögum sem ferðin varði. Þremur árum síðar skrapp ég í skottúr til Torremolinos og Malaga, en hélt þá aðallega til norðar á Spáni. Stóðst ekki mátið að skjótast og það var virkilega gaman, ekki margt en þó ekki ekkert sem ég þekkti frá fyrri tíð. Malaga hefur ekki breyst neitt rosalega, ég sá meira að segja hvar við höfuðum farið á nautaatið forðum, og turninn í Torremolinos stendur enn og gamla aðalgatan er (rétt) þekkjanleg. 

Þegar ljóst var að ég væri á leið til Córdoba á stóra vatnslitasýningu og -hátíð núna í þessum mánuði var ég yfir mig spennt að sjá þessa borg sem virtist ekki síðra minnismerki um máramenninguna en Granada. Það reyndist rétt vera og ég verð áreiðanlega í vikur eða mánuði að vinna úr öllum þeim áhrifum sem ég tók inn á tæpri viku í þessari sögufrægu menningarborg. Sýningin sjálf var haldin í Palacio de la Merced, sem er að stofni til frá því snemma á 13. öld en hefur tekið miklum breytingum og er núverandi bygging talin frá 1752. 

Við fórum meðal annars á merkilegt fornleifasvæði, Medina Azahara, þar sem verið er að grafa upp stjórnsýsluborgina frá 10. öld, rétt utan við Córdoba. Saga máranna í Córdoba nær aftur til 711 og ríki þeirra emíra og kalífadæmi er eldra en það sem síðar reis í Granada. Annars á ég gríðarlega margt eftir ólesið um þessa merkilegu sögu og eins og svo oft þegar ég kem á merkilegar söguslóðir, þá bæti ég smátt og smátt í sarpinn og tengi við eigin myndir og minningar.

Það var líka gaman að skoða moskuna stóru sem breytt hefur verið í dómkirkju, að mér skilst einstök endurnýting, þótt mér finnist einhvern veginn að það hljóti að finnast fleiri dæmi. Þarf að fara að lesa skrif Örnólfs Árnasonar betur um Andalúsíu, með þessa nýju upplifun í farteskinu, og svo ótal margt fleira.

Einu sinni sagnfræðingur, ávallt sagnfræðingur, því sagan er svo stór og sagnfræðin sem kennd er bara brotabrotabrot af öllu því sem hægt er að kynna sér.