Segi stundum þá sögu að þegar ég lenti vondu gangbrautarslysi uppúr tvítugu og þurfti á endanum að láta negla beinin í handleggnum saman komst ég að því hvernig læknirinn sem gerði aðgerðina sá mig. Var í eftirskoðun og brosti mínu blíðasta þegar ég kom auga á hann, en hann strunsaði nokkrum sinnum framhjá mér áður en hann tók upp röntgenmynd af brotnum handleggnum (beinin mynduðu K), sneri sér brosandi að mér og heilsaði mér með handabandi. Hvorki fyrr né síðar hef ég þekkst af röntgenmynd.

Rifjaðist upp fyrir mér þegar ágæt en háöldruð kona, sem ég hef þekkt í áratugi og tengist mér á ýmsa vegu, kannaðist bara ekkert við mig um daginn. Gaf henni nokkur hint, en komst að raun um að nú væri heilabilun farin að hrjá hana, enda endurtók hún ýmislegt, en var sem betur fór mjög afslöppuð yfir ástandinu. En svo allt í einu ljómaði hún og sagði: - Hefur þú ekki verið með myndlistarsýningar á bókasafninu [í Garðabæ]? - Jú, svaraði ég. - Já, ég man ekkert eftir þér, en ég man eftir myndunum þínum. 

Mér rennur til rifja hversu mikið hefur verið af heift og hatri í kosningaumræðu í öllum kosningum ársins. Samfélagsmiðlar, sem ég er almennt mjög ánægð með, eru því miður svo mengaðir af þessu að jafnvel varfærnustu stillingar geta ekki varið mig lengur fyrir þessari daglegu, dapurlegu lífssýn. Hvernig líður þessu fólki sem hefur þörf fyrir að úthúða öðru fólki og skoðunum þess með orðbragði sem sýnir sorglegan veruleika? Sannarlega er þetta ekki í fyrsta sinn í sögunni sem ómálefnaleg hatursorðræða grípur um sig, en það er engin skýring, hvað þá afsökun.

Aðeins ein ósk fyrir kosningar helgarinnar, kjósum með kærleik og sannfæringu, þau framboð sem við finnum mestan samhljóm með, og látum ekki þessa heift (annarra) ná tökum á okkur. 

Fyrst: Afsakið tilgerðarlega fyrirsögn, nostalgía eftir hentugleikum bara gekk ekki, en er samt það sem ég meina. 

Mér finnst gaman að ferðast á nýja, áhugaverða staði, en líka að koma aftur á staði sem eru mér kærir. Hins vegar eru þeir fleiri staðirnir sem ég hef komið til og ekkert langað neitt sérstaklega að koma aftur á. Á fyrrnefndu stöðunum leyfi ég mér að reika um gamlar slóðir, sumar hafa ekkert breyst, aðrar tekið hrikalegum breytingum og ekki alltaf til batnaðar. Þess vegna hef ég komið mér upp þessari valkvæðu fortíðarhyggju. 

Fyrir 2-3 árum fór ég að finna fyrir ákafri löngun til að komast aftur til Granada og skoða Alhambra-höllina, sem ég sá seinast þegar ég var barn að aldri. Í tvígang hef ég reynt að koma þeim túr inn í þéttskipaða dagskrá Córdoba-heimsókna, en aðeins eins og hálfs tíma lestarferð er á milli þessara fallegu borga. Reynslunni ríkari pantaði ég miða í Alhambra-höllina með einhverra vikna fyrirvara þegar ég brá mér til Spánar um daginn, en enn á ný var einhver þú-skalt-ekki-skoða-Alhambra púki á kreiki. Fleiri en eitt olli því að ekki varð af Alhambra-heimsókn enn um sinn, en miðinn sem fór forgörðum var ódýr. Datt í hug að tékka síðar sömu viku og þá var aðgöngumiðinn orðinn meira en tíu sinnum dýrari. En það var einmitt af því að ég pantaði miðann ódýran með góðum fyrirvara að ég komst ekki í þetta sinn. Mér hafði láðst að reikna með því að allar lestir frá Málaga til Granada væru uppbókaðar daginn áður en ég ætlaði að leggja í ferðina, og fyrsta rútan sem var laus kom of seint á staðinn. Þá stóðu mér tveir kostir til boða, að taka skertan túr í höllina góðu eða skoða Granada í skínandi fallegu veðri, en það hafði ég ætlað mér að gera í leiðinni. Sé ekki eftir því vali, alger dýrðardagur. Og svo held ég áfram að reyna þrátt fyrir óhóflegan túrisma. 

Grandadaheimsókn nú og fyrr: 

Þegar hér er komið sögu er rétt að geta þess að þegar ég var 6-7 ára bjó ég um hálfs árs skeið á Spáni með mömmu, ömmu og í lokin Ólafi fóstra mínum líka. Yndislegar minningar og krónísk löngun í hlýjar slóðir. Þegar heim var komið tók við skólaganga, nýir vinir, ný áhugamál og Carmen vinkona mín og páfagaukurinn Bíbbi voru bara hluti af fortíð sem ég hugsaði sjaldan til. Þrátt fyrir þetta hef ég ekki sótt sérlega mikið til meginlands Spánar fyrr en allra seinustu ár og þá aðallega á nýjar slóðir. Gömlu slóðirnar eru nefnilega óþekkjanlegar. Árið 1959 vorum við mest sjö útlendingarnir samtímis í Torremolinos, og þangað kom ég ekki aftur fyrr en í dagsferð fyrir örfáum árum og tengdi engan veginn. Hins vegar leist mér sérlega vel á Málaga, sem ég kíkti á í sama skottúr og ákvað að kynnast betur. Við fórum sjaldan til Málaga þegar við vorum í Torremolinos, gerðist þó svo fræg að fara á nautaat og man enn að upphitunarnautabanarnir voru með gular og bleikar dulur, en aðalnautabaninn með rauða. Mamma las Andrés-blöðin mín meðan á leik stóð og ég horfði spennt á leikinn. Skrapp í dagspart til Torremolinos, nánast fyrir kurteisissakir, í nýliðinni ferð, og tengdi ekki, en bara gaman samt. 

Torremolinos fyrr og nú:

Málaga olli mér ekki vonbrigðum í þessari ferð minni, né heldur Granada.

Þess má geta að ég kom við í London á heimleiðinni. England er mér alltaf kært eftir hálfs árs búsetu þar þegar ég var 18 ára að gera mislukkaða tilraun til að hætta í MR. Staðirnir sem ég elska í London eru ekki mínir gömlu staðir, síður en svo, en á alltaf taug til hennar og stað í hjartanu. 

Gallerý Grásteinn á Skólavörðustíg 4 setur skemmtilegan svip á bæinn. Skólavörðustígurinn er falleg gata og sem betur fer eru listagallerí enn áberandi hluti af götumyndinni og fallegasta húsið við götuna (að mínu mati) hýsir einmitt téð úrvalsgallerí, ennþá. Því miður virðist það vera að breytast og önnur starfsemi væntanleg í húsið. Góðu fréttirnar eru að galleríið heldur áfram í húsnæði skáhallt á móti núverandi húsnæði. Vondu fréttirnar eru að þar verður ekki sýningarsalur, eins og í núverandi húsnæði. 

Eftir ófáar ferðir á sýningar í sal Grásteins og reglubundið snuðr í búðinni góðu var ég orðin nokkuð vel kunnug þessu listamannarekna galleríi. Var staðráðin í að fá einhvern tima að sýna í salnum góða á efri hæðinni, því fallegri sýningarsal gat ég ekki hugsað mér. Eins og ein gallerískvenna orðar það svo skemmtilega: ,,Salurinn tekur svo vel utan um sýningarnar." Af einhverri rælni hafði ég samband við forsvarsfólk gallerísins á vormánuðum og hafði þá í huga að tryggja mér salinn einhvern tíma á næsta ári, því yfirleitt líða svona 18 mánuðir milli sýninganna minna, þegar ég er á annað borð að sýna. Fann strax á loðnum svörum að áhöld voru um sýningarhald á næsta ári og þegar mér var boðið að fá septembermánuð fyrir sýninguna mína stökk ég strax á það og sé ekki eftir því. Snemmsumars voru enn viðræður um framhaldið en þeim lyktaði þannig að þessari öflugu listastarfsemi í húsinu lýkur senn. Og þar með langri sögu lista og menningar í húsinu. Mín sýning verður líklega sú næstseinasta í þessu húsi. 

Myndirnar með þessari færslu eru frá sýnikennslu Íslandsvinarins Vicente Garcia fyrr í sumar, en galleríið er hans heimahöfn á Íslandi. Aðrar eru frá yfirstandandi sýningu minni í galleríinu og sýna vel hvað salurinn er fallegur, og svo ein af ytra byrði hússins. 

Vissulega er ég glöð yfir því glópaláni að detta í hug að hafa samband einmitt á réttum tíma. Mér finnst samt afleitt að geta ekki haldið áfram að koma á góðar sýningar í þessu fína húsi, en óska auðvitað gallerísfólkinu allrar velgengni á nýja staðnum. Það er svo sannarlega ekki því að kenna að svona fór, því ekki stóð á því að teygja sig eftir þörfum til móts við kröfur leigusala. Sé sá orðrómur réttur, sem ég hef heyrt um hvað á að koma í staðinn í þetta hús, líst mér afleitlega á það. En tíminn mun leiða í ljós hvað er að gerast, en kannski ekki hvers vegna. 

Hef ekki áhyggjur af því að götumyndin neðst á Skólavörðustíg breytist ýkja mikið, ef ný starfsemi fer að lögum varðandi friðun hússins, sem hér má skoða: https://www.minjastofnun.is/is/byggingararfur/fridlyst-hus-og-mannvirki/skolavordustigur-4 en hvað með sálina? Hún hefur sannarlega verið nærð með listum og listiðnaði sem hefur átt skjól í húsinu. En ekki meir, ekki meir. 

Á mörgum heimilum eru enn til straubretti þótt sú iðja að strauja sé ekki í forgangi hjá því fólki sem ég umgengst mest. Auðvitað man ég skemmtilegar sögur úr fortíðinni, eins og þegar eina frænka mín sem studdi sko alls ekki kvennafríið 1975 (þótt það væri bara kallað ,,frí") ætlaði að strauja allar skyrturnar mannsins síns, tvisvar, þann daginn. Eða þegar vinkona mín fékk starf í London 1970 sem ,,Mothers help" sem var næsta stig fyrir ofan ,,Au pair", ögn meiri laun og miklu meiri vinna. Á því heimili þurfi hún sko að strauja allar skyrtur bóndans á heimilinu þótt straufríar væru og nælonskyrtur að auki (vona að enginn mun eftir þeim hryllingi í búningasögunni). 

Tók fram straubrettið áðan, sem var innarlega í þvottahúsinu, og á meira að segja í óopnuðum pakkningum annað sem fer í húsið sem við erum að gera upp, það er til að hengja upp á vegg og taka út með einhverju hókusi-pókusi. Þótt ég ætli að enda með því að strauja alla vega fallegar silkislæður í treflaformi, sem ég hef fallið fyrir á ferðalögum, þegar ég fatta að það er líka hægt að verða kalt í hálsinn á suðrænum slóðum, var aðalerindið þó að fá gott vinnuborð af því nú eygi ég tíma til að vatnslita eftir eril seinustu daga. Og komum við þá að ferðalögunum ... 

Fáir gististaðir eru svo aumir að þar sé ekki að finna straujárn og straubretti. Gleymið straujárninu. Þar sem ég ferðast frekar praktískt, gisti sjaldan á dýrum gististöðum, eru herbergin mismunandi stór. Reyni yfirleitt nú orðið að stoppa meira en næturlangt á gististöðum og koma mér vel fyrir þótt ég sé oftast ekki mikið á hótelunum á ferðalögum. Ef herbergin eru lítil eru straubrettin alveg feikilega nýtileg, til að leggja fötin sín yfir á kvöldin, hafa það innan seilingar sem þarf, stundum betri tölvuborð en þau sem ætluð eru til þess, séu þau til staðar. Og ég tala ekki um þegar ég er að skrifa lengri ritgerðir (MA, MS) eða bækur. Hversu oft ætli ég hafi ekki spennt upp straubrettið mitt uppi í sumarbústað eða á skyndiskrifstofum erlendis og lagt frá mér gögn og einstaka kafla furðu skipulega. Straubretti má líka hækka og lækka, afbragðsgóð fyrir aukaskjái við fartölvuna, þá þarf ekki að dröslast milli staða með sólstólana sem ég nota til að hækka fartölur og skjái. Er farin að ferðast æ oftar aðeins með tösku sem passar undir sæti í flugvélum og þá munar alveg um sólstólinn. 

Mín hagnýtu ferðaráð eru kannski ekki við hæfi allra, en ef ein manneskja getur notað sér þetta ráð og hefur ekki dottið það í hug sjálfri, þá bara vessgú!