Tvær ólíkar svipmyndir frá Prag og Varsjá

Skrýtið hvað það er sem vekur ljóslifandi svipmyndir í huganum. Tvennt gerólíkt hefur verið að skjóta upp kollinum þessa dagana. Annars vegar fornbókaverslanirnar í Prag anno 1974, hins vegar anarkistaball í Varsjá kringum árið 2000. Það sem kom mér svo á óvart í Prag á sínum tíma var fjöldi þeirra bóka sem ég rakst á eftir íslenska höfunda á tékknesku í fornbókaverslunum í þessari fallegu borg. Og þar voru margir ólíkir höfundar í hillum, en mest var af Kristmanni Guðmundssyni og Gunnari Gunnarssyni, sem báðir skrifuðu á skandinavískum málum, en þarna voru fjölmargir aðrir, Laxness auðvitað og fjölmargir fleiri. Þessi minning skaut upp kollinum nú þegar Vigdís er að rifja upp að Václav Havel las íslenska bók í fangelsinu. Hún hélt, eftir lýsingu hans, að þetta hefði verið Gunnar Gunnarsson, en það reyndist vera Kristmann, einmitt höfundarnir sem ég sá mest af í Prag forðum.

Hin minningin er gerólík og vakin af allt öðru, þótt sömu helgi sé. Ég hef þegar getið um snilldarflutning Sigtryggs Baldurssonar á Rudolf á Baggalútstónleikunum á laugardagskvöldið. Í framhaldi hef ég verið að hlusta á alls konar trommutónlist, Bongo song með dönsku strákunum Safri Duo og L'Ombilico del Mondo með Jovanotti, ítölskum hipphoppara, friðarsinna með meiru (var meira að segja með Pavarotti á góðgerðartónleikum minnir mig). Og þá mundi ég allt í einu eftir anarkistaballi í Varsjá fyrir um það bil áratug, sem ég lenti á fyrir algera tilviljun, var eitthvað í bland við umhverfisverndarsinna og ESB-andstæðinga og fleira hugsjónafólk á slabbkenndum dögum í Varsjá. Í eldgömlu leikhúsi, sem minnti á ögn ofvaxið Gamla bíó var þetta frábærlega skemmtilega ball, þar sem heilu fjölskyldurnar voru mættar. Allt í einu fóru einn eða fleiri trommarar af stað og fengu með sér halarófu upp og niður breiða leikhússtigana og um alla ganga og svalir, strollan var ótrúlega löng og hress og þarna einhvers staðar vorum við Helen, sænsk vinkona mín sem á íslenskumælandi kærastann Jónas (vonandi enn, þar sem þau hafa síðan eignast son og kannski meir). Liggur við að ég heyri trommutaktinn enn!